113 Zelfmoordpreventie is vorig jaar een onderzoek gestart naar de stijging van suïcides in 2017 onder jongeren tussen de 10 en 20 jaar. Dit onderzoek is nu afgerond. Wellicht heb je daar vandaag in het nieuws ook het één en ander van meegekregen.
Voordat ik er uitspraken over doe, wil ik zelf het rapport hebben gelezen. Dat houden jullie nog van me tegoed.
Ik kan al wel zeggen dat één van de conclusies dezelfde is als de boodschap die ik uitdraag, namelijk “Praat erover!” En niet alleen in de hulpverlening, maar door iedereen die met jongeren in aanraking komt. Dus ook ouders, leerkrachten en bijvoorbeeld sportcoaches.
Wil je toch alvast wat meer lezen? De NOS besteedt er vandaag uitgebreid aandacht aan.
De week heb ik een workshop mogen geven op het Revius College in Wijk bij Duurstede.
Wat een mooi begin van het nieuwe jaar!
Enthousiaste docenten die heel graag het welzijn van leerlingen naar een hoger plan willen trekken en daar ook kennis voor op willen doen.
Aan de orde kwam hoe je een depressie en suïcidale gedachten kunt herkennen en wat doe je als je vermoedt dat een leerling aan suïcide denkt. Hoe pak je een gesprek aan? En waar houdt jouw rol als leerkracht op?
Er ontstond een sfeer waarin ook persoonlijke ervaringen konden worden gedeeld.
Dat de boodschap “Praat erover!” goed overkwam bleek uit reacties als “Praten over zelfmoord is licht voor de leerling.” en “Die lessen die ik al een tijdje niet meer durfde te geven…dat ga ik toch weer doen na wat ik vandaag heb gehoord.”
Fijn dat ik met deze mensen mocht werken. :-)
Denk je dat jij en je collega’s ook wat zouden kunnen hebben aan een workshop, laat het me dan weten.
Heel verdrietig nieuws gisteren uit het Noorden van het land. Een jonge vrouw (26) die het leven niet meer zag zitten probeerde contact te zoeken met 113 zelfmoordpreventie. Achteraf blijkt dat ze, verschrikkelijk genoeg, niet het juiste telefoonnummer had.
Ze heeft met niemand kunnen praten op het moment dat zij het zó hard nodig had. Wat zal zij zich alleen hebben gevoeld… Mede hierdoor heeft zij suïcide gepleegd.
Ik zeg met opzet “mede hierdoor” omdat ik het jammer vind dat er in de media meer aandacht is voor het telefoonnummer van 113 zelfmoordpreventie, dan voor het feit dat deze jonge vrouw het leven niet meer zag zitten.
Het werk van 113 zelfmoordpreventie is mooi en noodzakelijk, als vrijwilliger bij 113 weet ik dat als geen ander. Maar het is het laatste vangnet dat er is.
Hoe zorgen we ervoor dat mensen niet zo diep in de put raken dat ze zelfmoord overwegen?
Ik ben ervan overtuigd dat als we zo vroeg mogelijk met jonge mensen aan de slag gaan, we een heleboel verdriet kunnen voorkomen.
Dat is ook waarom ik de tieners, die bij mij in de praktijk komen, begeleid op een manier dat ze weten wat ze moeten doen als ze zich slechter gaan voelen, welke stappen ze dan kunnen zetten. Dat ze hun leven aanpassen op een manier die goed voor hen is. En ook heel belangrijk, ze leren dat praten over problemen helpt. Ze doen hier bij mij een positieve ervaring mee op, zodat ze, zo nodig, later in hun leven weer om hulp durven vragen. Maar dan voordat het escaleert in suïcidale gedachten.
Hier kunnen we als maatschappij ook nog een belangrijke stap in zetten. We moeten ervoor zorgen dat zelfmoord een onderwerp wordt waar iedereen over durft te praten. Of je nu zelfmoordgedachten hebt, of dat je juist degene bent die mag luisteren naar hoe het met iemand gaat.
Zelfmoordgedachten mogen er zijn en, zeker zo belangrijk, ze kunnen met hulp ook weer verdwijnen.
Erover praten helpt echt! Praten kan met mensen in je omgeving, je huisarts of gespecialiseerde hulp. En natuurlijk ook met 113 zelfmoordpreventie.
Denk je aan zelfmoord of ken je iemand die met zelfmoordgedachten rondloopt, bel me dan gerust. Een eerste contact is altijd vrijblijvend.
Even als achtergrondinformatie. 113 zelfmoordpreventie probeert al jaren het nummer 113 te krijgen, tot op heden is dit niet gelukt. Staatssecretaris Blokhuis is nog steeds bezig met uitzoeken of 113 het nummer van zelfmoordpreventie kan worden.
Het huidige nummer van 113 zelfmoordpreventie is 0900-0113.
Gisteren kwam in het nieuws dat het aantal zelfdodingen in 2018 in Nederland is gedaald. Dat is heel mooi nieuws!
De cijfers worden onderverdeeld naar leeftijd en geslacht. Als je dan gaat kijken blijkt helaas dat het aantal zelfdodingen niet in elke groep is gedaald.
Mijn interesse gaat extra uit naar jongeren onder de 20 jaar. Daar is het aantal zelfdodingen van 81 in 2017 naar 51 in 2018 gedaald.
Dat is een flinke daling. Het stemt me hoopvol dat alle initiatieven die op dit moment gaande zijn om zelfdoding terug te dringen zijn vruchten afwerpen.
Ik blijf me inzetten om jongeren te helpen omgaan met suïcidegedachten. Daarnaast wil ik iedereen op het hart drukken dat het belangrijk is om erover te praten.
Denk je dat jouw kind weleens aan suïcide heeft gedacht of nog steeds denkt? Weet je niet goed hoe je ermee om moet gaan? Neem dan vrijblijvend contact met me op. Of lees mijn e-book. http://www.equilon.nl/e-book-download/
Ik wil graag een oefening met jullie delen die zijn oorsprong vindt in de positieve psychologie.
Een fijne oefening waarbij je tiener zich focust op de dingen die nog wél goed gaan.
De oefening waar ik het over heb, noem ik de “Lichtpuntjes” – oefening.
Hoe werkt de oefening?
– Probeer minstens drie dingen die vandaag goed gingen op te schrijven.
Wat ging er goed? Wat gaf je een fijn gevoel? Waar werd je blij van? Dat soort vragen kun je jezelf stellen om erachter te komen welke dingen je kunt opschrijven.
Het kunnen dingen zijn als “uit bed gekomen”, “telefoon opgenomen”, “appje gestuurd”, “zon scheen” of “naar school geweest”. Het kan van alles zijn. Wat voor de ene persoon iets piepkleins is, kan voor de ander juist iets heel groots zijn.
– Daarbij schrijf je ook wat voor gevoel het je gaf.
Werd je er blij van? Of trots? Of vond je het leuk om te zien, fijn om te horen? Of gaf het je een fijn gevoel? Probeer het zo precies mogelijk te omschrijven.
Alleen aan de positieve dingen dénken is niet voldoende. Het ook opschrijven maakt dat het nog beter werkt. Dit komt doordat je door het opschrijven bewuster bezig bent met wat er goed ging, want je moet het ook kunnen omschrijven. Daarnaast worden je hersenen meer gestimuleerd om de positieve dingen te onthouden omdat het een combinatie van zien en doen is.
Wat maakt deze oefening waardevol?
Deze oefening heeft een korte en een lange termijn werking, dat maakt hem extra effectief en waardevol.
Op korte termijn kan het helpen om wat beter in slaap te vallen. Er wordt dan namelijk op de positieve dingen gefocust voor het in slaap vallen.
Op de lange termijn werkt om positiever in het leven te staan.
Er wordt elke dag even bewust stil gestaan bij wat er goed is gegaan. Ook wordt er door de dag heen meer gelet op dingen die ’s avonds op kunnen worden geschreven. Je tiener gaat zich meer op positieve dingen concentreren.
Vrijwel alle tieners die bij mij komen gaan thuis met deze oefening aan de slag. Ze mogen bij een een boekje uitzoeken waarin ze de lichtpuntjes op kunnen schrijven. In het begin voelt het nog wat ongemakkelijk, maar op een gegeven moment gaat het vanzelf.
Ik heb dat zelf ook ervaren. Voor mij is het een gewoonte geworden, een prettige afsluiting van de dag. Inmiddels doe ik het al heel wat jaren. Bijkomend voordeel is dat ik inmiddels een fijne stapel met positieve dagboekjes heb. Erg leuk om nog eens doorheen te bladeren, zeker op momenten dat je wat extra positiviteit kunt gebruiken.
Deze opmerking kwam bij me binnen. Ik zat naar een RTLZ doc te kijken met mijn werkblik. Meestal lukt het me om mijn gevoel voor een deel uit te schakelen.
Waarom raakte nou juist deze opmerking mij zo?
Het was herkenning. Deels vanuit mijn eigen ervaringen, deels ook vanuit de ervaring die ik in mijn werk op doe.
Tieners willen vaak niet écht dood, maar in hun hoofd zien ze geen andere oplossing voor de dingen waar zij in hun leven tegenaan lopen.
Als er een psychische ziekte zoals bijvoorbeeld depressie mede de oorzaak is van de suïcidale gedachten is, maakt dat de uitdaging nog groter.
De man die bovenstaande opmerking maakte, bracht ook dit heel mooi onder woorden “Depressie vertelt je afschuwelijke dingen over jezelf en zorgt ervoor dat je ze gelooft.”
Je kunt je voorstellen dat in je eentje tegen deze gedachten, tegen je hoofd, tegen jezelf, vechten zwaar en eenzaam is.
Wat wij als omstanders kunnen doen is open praten over zelfdoding om zo de drempel voor tieners te verlagen om hulp te durven vragen.
En wat minstens zo belangrijk is, durf de vraag “Denk je weleens aan zelfmoord?” te stellen.
Onderzoek heeft uitgewezen dat met deze vraag daadwerkelijk levens worden gered.
Ik kan me voorstellen dat het niet voor iedereen makkelijk is om deze vraag te stellen. Wil je hier meer over weten, vraag dan mijn gratis e-book “Praat erover! Maar hóe dan?” hier aan.
De kop “Depressie is een gezinsding” in Psychologiemagazine trok mijn aandacht. Ik vroeg me af of dat nou nieuws is.
Voor mij niet in ieder geval. Het is niet voor niks dat ik een hand op de schouder van kind én ouder ben.
Het is een onderzoek uit Amerika dat “depressie is een gezinsding” nieuws maakt.
Uit eerder onderzoek is gebleken dat depressieve ouders vaak kinderen krijgen die ook depressief worden.Als de depressie van de ouder wordt behandeld, dan helpt dat ook het kind.
Maar nu komt uit onderzoek naar voren dat het andersom ook zo is. In een gezin waar een kind depressief is, heeft een kwart van de ouders ook depressieve symptomen. Ook in deze situatie geldt dat als de depressie van het kind wordt behandeld, de depressieve klachten van de ouder afnemen.
Ze vermoeden dat het komt door de band tussen ouder en kind. Dit klinkt mij niet vreemd in de oren.
Als er iemand in een gezin depressief is, dan raakt dat het hele gezin. De gezinsdynamiek verandert, en dan is het voor alle gezinsleden fijn om te kijken waar jouw plek nu is én hoe je die plek binnen het gezin bewaakt. Hier kan ik jullie bij helpen.
Voor jou als ouder geldt dat als jouw tiener depressief is, je dus echt op jezelf moet letten. Een aantal tips voor hoe je dat kunt doen vind je hier.
De hoofden van tieners die rondlopen met suïcidale gedachten zitten vaak erg vol met gedachten.
Er zijn heel veel oefeningen om je kind te helpen zijn of haar hoofd leger te maken. Het zijn oefeningen die meestal een korte tijd effect hebben. Dat is om te beginnen ook genoeg.
Op het moment dat het rustiger in het hoofd van je kind is, heeft hij of zij wat minder last van zelfmoordgedachten. Het gevolg daarvan is dat er dan ruimte is voor andere dingen. Zoals nadenken en bespreken wat er nodig is om de situatie te verbeteren.
Eén van die oefeningen die ik met je wil delen is de volgende. Het letterlijk verbranden van de gedachten die je kind wil loslaten.
Dat gaat als volgt.
Je tiener schrijft op aparte briefjes waar zijn of haar hoofd vol mee zit. Het gaat dan om de dingen die hij of zij graag wil loslaten. Alles mag, kleine en grote dingen. Verbaas je er niet over als de suicidale gedachten niet worden opgeschreven. Het kan zomaar zijn dat je kind er nog niet kaar voor is om ze los te laten, omdat deze gedachten ook als veilig kunnen worden ervaren. Daarover een andere keer meer.
Daarna laat je je tiener de punten die hij of zij heeft opgeschreven hardop zeggen. Hierdoor wordt benadrukt wat er los mag worden gelaten.
Van de papiertje waar de punten zijn opgeschreven mag je tiener propjes maken.
Tot slot ga je de propjes verbranden zodat de dingen ook letterlijk los kunnen worden gelaten. Vind je verbranden geen goed idee, dan kun je de papiertjes ook in stukjes laten scheuren tot zo klein mogelijke snippers en ze dan weggooien.
Afhankelijk van de leeftijd van de tiener kan deze oefening alleen of met hulp van jou worden uitgevoerd.
Laat je tiener ook weten dat jij niet hoeft te weten wat hij of zij op de briefjes schrijft. Dan is de kans groter dat je kind echt opschrijft wat hij of zij wil loslaten en niet datgene waarvan ze weten dat jij het graag wil horen.
Bedenk ook dat dit best even pittig voor je tiener kan zijn en dat hij of zij even tijd nodig heeft om te bij te komen.
Het effect van deze oefening is niet meteen weg, dus een gesprek kan ook later.
